Spotkanie z matką
Znowu łapię się na tym, że robię to, czego nie powinnam. Tak jak za życia, jestem na każde zawołanie innych, a swoje sprawy zaniedbuję.
Korzystając więc z okazji, bo Diabełki zorganizowały pierwszą długą wycieczkę i wiedziałam, że nic nie przeszkodzi, postanowiłam się zmierzyć ze sprawą, która mnie gnębiła zarówno za życia, jak i po śmierci. Należałoby tu coś poprawić. Może teraz uda mi się rozwiązać ten problem.
Chodzi o moja matkę. Zostałyśmy same bo Ojciec zmarł a brat wyemigrował. A u niej postępowała demencja – wtedy jeszcze nie było wiadomo, czy to choroba Alzheimera. Ona sobie na początku zdawała sprawę. Była przerażona, czekała ratunku, a ja nie umiałam nic poradzić. Nikt nie umiał. To właśnie mnie gnębi. Można to poprawić?
Odchodziła powoli. Trwało to około ośmiu lat. Gubiła się coraz bardziej. Musiałam jej stopniowo ograniczać wolność. Tragedią dla niej było zabranie klucza do furtki. To było uzasadnione, bo wychodząc traciła kierunek, błądziła po okolicy, sąsiedzi ją odprowadzali. Ale czy mi było wolno? Wtedy musiałam pracować, bo wcześniej na chore dziecko miałam kilkanaście lat przerwy. A moja starość i emerytura już wyglądały zza horyzontu. Szukałam osób do opieki w ciągu dnia. Odchodziły po miesiącu, dwóch, bo nie była łatwą podopieczną. Na koniec znalazłam panią, mieszkała niedaleko, dorabiała opieką nad starszymi ludźmi. Ona została do końca.
Teraz, siedząc z pilotem w ręce przesuwam sobie obrazy z tamtych lat. Ot taki, z początków: jesteśmy w banku. Matka ma podpisać wypłatę odsetek z lokaty. Nie może trafić długopisem w odpowiednie miejsce. Patrzymy na siebie, pani z banku też rozumie. Robię z palców okienko i matka bazgrze coś wewnątrz , „W porządku” mówi pani z banku. Bierze tak podpisany papierek i wypłaca pieniądze. Potem mówi: „a może teraz podpisze pani upoważnienie dla córki, to się pani nie będzie fatygować następnym razem?” Brzmi to bardzo uprzejmie, ale wszystkie trzy wiemy o co chodzi. Pierwszy raz w życiu przeżywam taki rodzaj zgrozy, bo uświadamiam sobie, że to dopiero początek. Wychodzimy, kupujemy sobie lody, oglądamy wystawy, wstępujemy do księgarni. Staram się ją zająć, aby zatrzeć to wspomnienie. Ona zapomina. Ja nie.
Następny obrazek, trochę później – matka, jeszcze wtedy chodziła sama po zakupy. Gdzieś na ulicy przewróciła się. Ktoś podwiózł ja do domu. Potem okazało się, że złamała nogę w stawie biodrowym. Lekarz dał skierowanie na operację.
W szpitalu na Konarskiego w Otwocku były tylko duże, wieloosobowe sale. W tej chyba dziesięć łóżek, chyba nie zawsze wszystkie zajęte. Na łóżku po drugiej stronie przejścia leżała chuda starsza kobieta, z nogą na wyciągu. Nie była przytomna. Jeśli nie spała, jęczała i zawodziła.
Uderzyło mnie wtedy po raz pierwszy, że w tym nie znanym miejscu matka się zupełnie pogubiła.
Przed operacją brat przyjechał z USA. Siedzieliśmy oboje w szpitalu w ciepłe, letnie popołudnie, porę odwiedzin. Sala była pełna ludzi i gwarna. Tylko my trwaliśmy w milczeniu. Matka nagle spojrzała z przestrachem w kierunku okna: „Ktoś tam jest, ktoś tam stoi !” powiedziała i zrozumieliśmy, że ona nie wie, gdzie jest. Wydaje jej się, że jest w swoim domu i wtargnął tam jakiś intruz. Brat przesunął się z krzesłem tak, by zasłonić sobą obcych ludzi w sali. Ja wykonywałam bezsensowne ruchy, niby porządkując w szafce.
W sali zrobiło się jakoś ciszej i tym wyraźniej słychać było jęk tamtej kobiety po drugiej stronie przejścia. Nasza matka znieruchomiała – chwilę nasłuchiwała „Po co to trzymać takiego psa ?” zapytała nagle.
Nie wiem, co można zrobić w takiej sytuacji. Jak na komendę wstaliśmy i wyszliśmy z sali. Rząd krzeseł stał trochę dalej, ale nie poszliśmy tam. Oparci o ścianę zanosiliśmy się histerycznym śmiechem. Przechodzący lekarz przyjrzał się nam uważnie.
Może tu można coś poprawić? Co by to dało?
Ta operacja się udała, wstawiono metalową protezę, ale zapowiedziano, że następne złamanie będzie już nie do naprawienia.
Później było tylko gorzej. To był dla mnie problem nierozwiązywalny. Kiedy stawała się zupełnie niekontaktowna, kiedy witała mnie krzykiem, nie poznawała – myślałam o domu opieki. Wszystkie, jakie były w okolicy odwiedziłam. Wtedy przypominałam sobie zdarzenie ze szpitala. W obcym miejscu przestałaby pojmować rzeczywistość. Błądziłaby, aż by zaszła tam, skąd umysł już nie znajdzie powrotu. A oni tam w domach opieki nie mieli ani czasu, ani cierpliwości.
Raz, w którymś z takich domów który oglądałam, a było to w porze obiadowej, rozmawiam z szefową, widziałam, jak korytarzem do jadalni idzie staruszka, powoli, z wahaniem. Pielęgniarka popycha ją gniewnie. Nie, mojej matki nikt tak nie będzie traktował, mówiłam sobie i później sama sadzałam ją siłą przy stole, albo ładowałam pod prysznic, klnąc niesprawiedliwy los.
Znajome miejsca, znajome głosy uruchamiały istniejące jeszcze strzępy pamięci. Zastanawiałam się, czy jej było wszystko jedno. Mnie na pewno nie. Miałam poczucie, że odbieram, właśnie, co? Zapewnić higienę, opiekę, ale odebrać pamięć, człowieczeństwo, skazuję na istnienie wegetatywne. A może się mylę, może to tylko moja filozofia dorobiona ad hoc? Te przebłyski świadomości trwały chwilę, coraz krótszą. Może to tylko ja, dla spokoju własnego sumienia skazałam ją na trudy, brud i niewygody? Może odwrotnie, trzeba było nie oglądając się na te przebłyski zapewnić jej higienę i opiekę?
To trzeba koniecznie poprawić? Tylko jak?
Czasami w niedzielę uciekałam na godzinę, może trochę dłużej do pokoju na piętrze i zamykałam drzwi. Latem rozkładałam leżak na balkonie. Jadłam truskawki ze śmietaną, albo inne owoce. Pamiętam melon z koniakiem. Alkohol dawał zapomnienie. Nie, raczej znieczulenie. Chwilowe. Ale dobre i to. Bo czasami sytuacja stawała się nie do zniesienia. I to nie jakiś opór przed tym, co jeszcze wczoraj było akceptowane, nie protesty i krzyki, żeby się wszyscy wynosili. Najgorsze było coś innego. Kiedy widać było, że nagle, na chwilę, na jedną sekundę zdaje sobie sprawę z własnej niemocy, kiedy patrzyła przerażona w moje oczy jakby z pytaniem, czy to prawda. Tego najbardziej się bałam. Tchórzostwo? Brak zdecydowania? Ale jak można oddać coraz bardziej bezbronnego człowieka obcym? Wyrzucić z domu, który był jej do jakiejś przechowalni, gdzie będzie czekała na śmierć.
Ustawiam pilota na lato. Jest sobota, piękny, słoneczny dzień. Będzie bardzo ciepło. Dałam matce herbatę i bułkę z masłem. Wędliny nie chciała. Zmieniłam pościel, przebrałam. Usnęła. Teraz muszę rozpalić w kuchni. To wymaga wiedzy, której ciągle mam za mało. Zmięte gazety, sosnowe drewienka. Podpalam, gęsty dym wypełnia kuchnię, bo komin nie ciągnie. Za późno się wzięłam do rozpalania, na dworze jest za ciepło. Otwieram okno. Znowu od początku. To samo. Kolejna próba. Tym razem zamykam drzwi do kuchni i okno. Po podpaleniu zestawu startowego szarpnięciem otwieram drzwi. Tworzy się jakby dmuchnięcie miecha, powietrze wpada przez palenisko do komina. I pociągnęło. Dokładam jeszcze drewek, potem węgla. Zaraz płyta rozpali się do czerwoności bo nie umiem jeszcze tego regulować. W gorące letnie dni podczas takiego gotowania w kuchni robiło się piekło. Teraz nie będzie inaczej.
Barszcz jest zupą pracochłonną. Taki, jaki dla niej robiłam . Buraki, mnóstwo innych jarzyn starte na tarce dosyć drobno i gotowane ponad godzinę. Musiało być miękkie. Zakwaszone cytryną, potem zaprawione śmietaną. Chociaż już nie wiedziała, jak się nazywam i kim jestem, nazwy dań obiadowych pozostały i prawidłowo się kojarzyły. Nie było przypadku pomylenia barszczu z rosołem. Te obiady były bardzo ważne. To była okazja, żeby porozmawiać.
No, gotowe.
Idę do niej. Łóżko jest puste. Rozglądam się. Śpi skulona w fotelu. Jestem zdumiona, jak mało miejsca w nim zajmuje. Ze wszystkich istot na świecie najładniej śpią koty. I małe dzieci. Kotom tak zostaje. U ludzi się zmienia na gorsze. Śpiący stary człowiek wygląda jak martwy.
– Mamo!
Otwiera oczy, już nie brązowe z zielonymi cętkami tylko mętne, zaniebieszczone. To zaćma. Zdiagnozowana trzy lata temu. Okulista powiedział, że nic nie jest w stanie zrobić. Narkozy nie wytrzyma. Bezradność. Poczucie, że cokolwiek zrobię, będzie źle i niewystarczająco. Jak to można poprawić? Zatrzymać czas w miejscu, gdy była zdrowa i szczęśliwa? Trzeba zapytać konsultanta, czy to się da zrobić.
Nawet nie potrafię sobie wyobrazić, co bym, będąc na jej miejscu wolała. Wiem tylko, że nie życzę nikomu takiej sytuacji.
A jeszcze bardziej, nie życzę tego swoim dzieciom.
Dziewiąty doczekał się komentarzy grubo ponad zasługę.Ten jest nowy, nigdzie nie publikowany. Potem już będzie z górki
Jeśli to odbicie rzeczywistości, to ja jej część znam……..miałem kiedyś Dziadka, silnego, dzielnego człowieka…a później…….
DzieńDobry:)) Jestem pod wrażeniem………….. Dobre………..nawet bardzo…..
Dziękuję Milo, że się podobalo.
Dzień dobry. Przejmujący odcinek – i bardzo dobrze dobrany termin publikacji, Dzień Matki, wszyscy czczą swoje mamy… ale czy naprawdę wiedzą, jak to potrafi być? I czy sprawdzą się, kiedy przyjdzie – pardon za patos – godzina próby?PS. Wiedźmo, dzięki za komunikaty, do północy nie padało, ale rano było wszędzie mokro (tzn. PO deszczu) i miało się ku schnięciu. Z tym, że wcale by mnie nie zdziwiło, jakby jeszcze padało, albo i nawet grzmiało – jest duszno i chmurno.PS2. Smutna wiadomość z Australii – Małgorzata Dydek nie żyje : ( była w czwartym miesiącu ciąży (ironia losu – Dzień Matki raz jeszcze się kłania, z innej strony) http://tnij.org/lzxa
Witaj…. u mnie nawet nie padało, chmury poszły bokiem, wiatr się uciszył. 🙂
Wygląda, że Victor skręcił na południe – oby Wyspiarzy z tamtych stron ominął.
Dzień dobrySport to zdrowie? Kiedyś oglądalm, kibicowalamOd jakiegoś czasu już nie mogę
Oj, no tak, ale Margo od trzech lat już nie uprawiała sportu (zawodowo), trenowała tylko. Ale jak się ma 2m 14 cm wzrostu, to krążenie jest, hmm, trudniejsze niż u niższego ludzia. No i ta ciąża.
Do zawodowego uprawinia sportu trzwba trenować Chyba za dużo tego Ponoć Justyna Kowalczyk też ma jakieś klopoty No to mnie to nie bawi
Hmm, niejasno się wyraziłem, trenowała innych = była trenerem, od trzech lat. Co nie zmienia faktu, że cała kariera sportowa na pewno odbiła się negatywnie na jej zdrowiu i tu masz rację. Każda dyscyplina ma swoje urazy (kolana u skoczków narciarskich, obojczyki i kręgosłupy u zawodników futbolu amerykańskiego, czaszka i mózg u bokserów etc.). Jeszcze tylko brakuje, żeby Kowalczykowej coś się miało stać (płuca? stawy?).
Więc ja się pytam, po co to? Mnie przestalo bawić Wyniki osiągnięte kosztem zdrowia i życia. Jak gladiatorzy a Rzymie. A i tak wiadomo, że szybciej niż gepard się nie pobiegnie
Zobacz Lukrecjo jak ważna jest rozrywka….. wieki mijają, a ciągle są jacyś gladiatorzy, mimowie, aktorzy i ciągle jesteśmy gotowi za to płacić……
“Chleba i igrzysk” :^ /
No więc, jeśli chodzi o mnie, to niektóre rzeczy mnie nie bawią. Walki kogutów, psów, gladiatorów, NRD-owskie plywaczki, żywe pochodnie, oblawy na mlode wilki itdReszta też przesiana przez sito
A mnie kiedyś pasjonowały (bardziej) skoki narciarskie, obecnie snooker i curling (na pewno zawodnicy tych 2 ostatnich dyscyplin też mają swoje charakterystyczne kontuzje ale nie wiem, jakie). Bywa, że piłka nożna. Biathlon.
Mnie nie o kontuzje chodzi, nie bawią mnie rekordy pobite dzięki farmaceutykom, ćwiczeniom ponad możliwości – jak chińskie dzieci ćwiczące gimnastykę Kupilam sobie rower i jazda, Chyba przy tym sporcie pozostanę. Rwsztę sobie daruję
Hmm, niejasno się wyraziłem, trenowała innych = była trenerem, od trzech lat. Co nie zmienia faktu, że cała kariera sportowa na pewno odbiła się negatywnie na jej zdrowiu i tu masz rację. Każda dyscyplina ma swoje urazy (kolana u skoczków narciarskich, obojczyki i kręgosłupy u zawodników futbolu amerykańskiego, czaszka i mózg u bokserów etc.). Jeszcze tylko brakuje, żeby Kowalczykowej coś się miało stać (płuca? stawy?).
Moja przyjaciółka jest lekarką i ma swoje powiedzonko :” przez sport do kalectwa”….. bo czymże innym jest przeciążanie organizmu dla wyniku, albo doping, bo trzeba wygrać. :((
Dzień dobry ! nie umiem nic napisać…. wiem jedno: zawsze jest to nieznośne, dręczące pytanie czy zrobiłam wszystko co mogłam ?
Mam poczucie, że nie. Również dlatego, że wie się poniewczasie, jak powinno być
To nieprawda Lukrecjo, że wie się później…. to wszystko dzieje się przecież w określonym czasie i warunkach, a później jest to jednak ” gdybanie”….. i dobrze to znamy.
To nieprawda Lukrecjo, że wie się później…. to wszystko dzieje się przecież w określonym czasie i warunkach, a później jest to jednak ” gdybanie”….. i dobrze to znamy.
Przeraża mnie mysl, że choroba lub niedołężna starość powiąże moje życie z obowiązkami dla bliskich. Dawno, dawno temu, w zwiazku z tym nie pamietam u kogo to czytałem, był taki fragment, jak żołnierze po wejściu do domu mieli zastrzelić starca a on wiedząc o tym poprosił, żeby to zrobili na zewnatrz domu, by wnuki nie pobudzić.Wolałbym umrzeć z kieliszkiem szampana pitym z bliska mi osoba niż patrzeć jak sie przy mnie marnuje pielęgnując.
Też bym tak wolala, ale zanim się czloiek polapie, jest za późno i już nie decyduje o sobie
Musimy więc wykazać czujność. Czuwaj.
Czuwaj, czuwaj, żeby się tylko za bardzo nie pospieszyć
i wszystko wiadomo : Najważniejsze jest ” abyśmy zdrowi byli”….. na tyle, by sobie samodzielnie dawać radę.z codziennością.:)))
******
Ja stanowczo protestuje przeciwko takie latanie po piętrach:( Ja nie podfruwajka, ja nie zwiewne dziewczątko z jasnymi, psiakrew, kosami! Mie od tego w kościach łupie, w kręgosłupie mnie preguje,w krzyżu chrusci, drzuźni w sobie i wiwogóle mie od tego jest źle!!:((
To co trzeba zrobić?Nieba bym Ci przychylila, powiedz tylko jak.
Nieba??!! A nie, dziękuję, mnie wystarczy, że o Raju czytam:) Nie przejmuj się, Lukrecjo, od narzekania na latanie po piętrach właśnie ja tu jestem:)
Qq, qq, qq!!! O!:(
Nie patataj, patataj, tylko odglos paszczą
????:))))
Rejs-patataj patatajhttp://www.youtube.com/watch?v=-HP1Cvjmdio
Aaaaaaa!!
Dzień dobry:) Przesuwające się obrazy. Często. Bez pilota:) Piękne Lukrecjo i prawie… Dlatego bywa, że na “czterech” dbam o to co kochała:)”…W szumie dębów i traw wspomnę te dawne dni..” Te dobre…
Moja Matka to lubila:http://www.youtube.com/watch?v=jwDFm86NXBg
Dzień dobry:))
Dobranoc Skowronku 🙂
Dzień dobry ! .. a tu ciekawostka :)))http://www.youtube.com/watch?v=FR7MlJOb7-U&feature=related
Oooooooooooooooo!!!
Nie wiedzialam, że razwm śpiewali.A ze szczęśliwych lat mojej Mamy jeszcze to:http://www.youtube.com/watch?v=gm3JigL9_ZY&feature=related
..z Trzech tenorów” najbardziej lubiłam Placida Domingo:)))
A ja Fiodora Szalapina:(
:)))) to akurat nie jest niespodzianka Senatorze :))))*
Kiepskie nagranie i urwane w najciekawszym momencie, kiedy król wezwał krawca, aby ten uszył frak pchle.Adam Didurhttp://www.youtube.com/watch?v=gIbNqmdBtPE
Szacunek, Lukrecjo!Brakuje mi przymiotników, żeby opisać ten odcinek…. więc tylko pokłon przyjmij.Raj to nie taka prosta sprawa, jak by sie na pierwszy rzut oka wydawało 🙂
Dziękuję Tetryku. Dwa odcinki Raju, ten o Ojcu i ten dzisiejszy są na serio. Dziesiąty (o Matce) był trudniejszy
Dobranoc.)http://www.youtube.com/watch?v=YmQbZHsGF84&feature=related
PS: Nie wiedziałam co napisać Lukrecjo. Piękny tekst, chyba każde z nas znajdzie w nim cząstkę siebie, dlatego jest aż tak poruszający.Nie wiem czy lubisz. Mi się skojarzyło. List do matki. Piszmy dopóki możemy, zanim będzie za późno…http://www.youtube.com/watch?v=H8H_er8IF3s&feature=related
Słuchała tego. Bo była trochę sentymentalna. Przy tym miała łzy w oczachhttp://www.youtube.com/watch?v=NUX9XrWlehA&feature=related To też lubiła :http://www.youtube.com/watch?v=PNugFtQTGHY&feature=relatedI żeby było weselej – też te lata http://www.youtube.com/watch?v=3qLYRny4pwE&feature=relatedto przekład z włoskiego. a to oryginałhttp://www.youtube.com/watch?v=bvKBW77Nfvonie trzeba znać włoskiego, żeby zrozumieć, że to zabawa słowami: La papera al papero chiese”Papà, pappare i papaveri, come si fa?””Non puoi tu pappare i papaveri” disse Papà.
Dobranoc:))
Na dobranoc i żeby śniły się te dobre chwile z mamą :)http://www.youtube.com/watch?v=XoHtq8aXMXo
Zapalam lampkę, niech świeci łagodnie i kojąco. Dobranoc:))
Dobranoc i dziękuję wszystkim, za tę podróż, jaką odbyliśmy
Dzień dobry. Podpalam stodołe, to bardziej mobilizujące niz lampka